Kiedy chrapanie to coś więcej niż tylko głośne spanie?
Chrapanie to nie tylko uciążliwy dźwięk zakłócający sen domowników. Choć bywa bagatelizowany, może być objawem poważniejszych problemów zdrowotnych. Jeśli chrapiesz regularnie, budzisz się zmęczony lub Twoi bliscy zauważają przerwy w oddychaniu podczas snu, warto się temu przyjrzeć. To mogą być objawy obturacyjnego bezdechu sennego. Przeczytaj artykuł, aby dowiedzieć się, co oznacza i czy istnieją skuteczne sposoby na chrapanie.
Spis treści
- Skąd bierze się chrapanie?
- Poznaj przyczyny chrapania podczas snu
- Bezdech senny, czyli kiedy chrapanie staje się niebezpieczne
- Co na chrapanie? Jak leczyć?
- Czy domowe sposoby na chrapanie działają?
- Urządzenia przeciw chrapaniu
- Co robić, gdy podejrzewamy bezdech senny?
- Wykaz źródeł
Skąd bierze się chrapanie?
Chrapanie powstaje, gdy podczas snu powietrze przepływa przez drogi oddechowe, wprawiając w drgania miękkie części gardła (np. podniebienie). To właśnie te wibracje odpowiadają za charakterystyczny dźwięk chrapania. Najczęściej słychać je przy wdechu. Rozluźnienie mięśni w czasie snu jest normalne, ale u niektórych osób jest to bardziej nasilone. [1,2]
Poznaj przyczyny chrapania podczas snu
Badacze szacują, że chrapie nawet 8 milionów Polaków![3] To zupełnie naturalne, że każdy z nas od czasu do czasu chrapie i zwykle nie ma powodów do niepokoju.[1] Chrapanie w nocy może pojawić się, gdy masz zatkany nos (np. podczas przeziębienia lub alergii), po piciu alkoholu kilka godzin przed snem albo podczas spania w nietypowej pozycji (zwłaszcza na plecach). Inne powody chrapania to:
- nieprawidłowa budowa nosa i gardła (np. krzywa przegroda nosowa),
- nadwaga i otyłość,
- palenie papierosów,
- zażywanie niektórych leków (np. nasennych i uspokajających).
Chrapanie staje się częstsze wraz z wiekiem, zwłaszcza po 60. roku życia, co jest związane z naturalnymi zmianami w organizmie. Warto jednak pamiętać, że jest też spotykane w młodym wieku.[1,4,5]
Bezdech senny, czyli kiedy chrapanie staje się niebezpieczne
Bezdech senny to stan, w którym dochodzi do powtarzających się przerw w oddychaniu (bezdechu) lub do jego znacznego spłycenia, trwającego co najmniej 10 sekund. Sygnały, które powinny wzbudzić Twoją czujność, to:
- bardzo głośne chrapanie,
- chrapanie przerywane ciszą (chrapanie z bezdechem),
- nagłe wybudzenia z uczuciem duszności,
- niespokojny sen, częste zmiany pozycji,
- poranne bóle głowy,
- senność i zmęczenie w ciągu dnia, mimo przespanej nocy.[1,6,7]
Co na chrapanie? Jak leczyć
Niestety złoty środek na chrapanie dla każdego nie istnieje, a leczenie zależy od przyczyny. W przypadku łagodnego chrapania pomóc mogą zmiany w stylu życia (np. unikanie alkoholu). Jeśli jednak chrapanie wynika z innych schorzeń, kluczowe staje się leczenie ich przyczyn. Na przykład w przypadku alergii warto sięgnąć po odpowiednie leki, które złagodzą objawy, takie jak opuchlizna w nosie nosa, co ułatwi swobodne oddychanie. Gdy przyczyną są anatomiczne nieprawidłowości (np. powiększone migdałki), konieczne może być leczenie chirurgiczne. Natomiast w sytuacji, gdy chrapanie towarzyszy obturacyjnemu bezdechowi sennemu, specjaliści mogą zalecić Ci terapię CPAP (stałym dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych).[1,6,7]
Umów się lub zapytaj
Aby umówić się na wizytę, uzupełnij formularz. W odpowiedzi skonktaktuje się z Tobą osoba z naszej Rejestracji i wspólnie ustalicie najwygodniejszy termin – w zależności od wybranej usługi.
Jeśli nie jesteś pewien, która usługa jest dla Ciebie najlepsza, wybierz „Jeszcze nie wiem”. Podczas rozmowy z Rejestracją Placówki ustalicie najlepsze rozwiązanie.
W czasie rozmowy odpowiemy na wszystkie Twoje pytania.
Do jakiego lekarza udać się przy chrapaniu?
Jeśli masz problem z chrapaniem, a dodatkowo podejrzewasz u siebie obturacyjny bezdech senny, nie zwlekaj. Udaj się do lekarza rodzinnego, aby uzyskać skierowanie do odpowiedniego specjalisty, np. laryngologa, pulmonologa. Pomoc uzyskasz również w wyspecjalizowanych ośrodkach, gdzie przeprowadza się kompleksową diagnostykę i leczenie problemów związanych z oddychaniem podczas snu.
Czy domowe sposoby na chrapanie działają?
Domowe metody pomagają części osób w łagodzeniu sporadycznego chrapania. Obejmują one głównie zmiany w codziennym życiu, dlatego też:
- spróbuj zmniejszyć nadmiarową masę ciała,
- unikaj alkoholu (zwłaszcza przed snem),
- rzuć palenie tytoniu,
- zadbaj o odpowiednią pozycja spania (m.in. unikanie spania na plecach).
Ulgę w uciążliwym chrapaniu mogą również przynieść specjalne ćwiczenia wzmacniające mięśnie języka, ust i gardła (terapia miofunkcjonalna). Najlepiej, jeśli ćwiczenia i sposób ich wykonywania, pokaże Ci fizjoterapeuta lub logopeda, dopasowując je do Twoich potrzeb.[1,8]
Urządzenia przeciw chrapaniu
Wkładki do nosa przeciw chrapaniu działają poprzez delikatne rozszerzanie nozdrzy, co ułatwia oddychanie. Mogą sprawdzić się, gdy chrapanie wynika z niedrożności nosa (np. skrzywionej przegrody nosowej).[1,9] Możesz się również natknąć na aparaty wysuwające żuchwę. Jednym z jego rodzajów jest tzw. pas przeciw chrapaniu (działa poprzez utrzymywanie zamkniętych ust i stabilizację żuchwy). Aby jednak takie aparaty były skuteczne, muszą być indywidualnie dobrane przez lekarza.[1,6]
Co robić, gdy podejrzewamy bezdech senny?
Jeśli podejrzewasz u siebie bezdech senny, nie zwlekaj i udaj się do lekarza. To schorzenie wcale nie jest rzadkie! W Polsce może dotyczyć nawet 3 milionów osób. Ponieważ wiele przypadków pozostaje nierozpoznanych, badacze przypuszczają, że łagodna forma bezdechu może występować nawet u co piątej dorosłej osoby na świecie.[6] Chrapanie to często pierwszy, widoczny sygnał ostrzegawczy. Diagnostyka bezdechu sennego jest prosta i nie wymaga bolesnych zabiegów. Najczęściej wykorzystuje się do tego specjalne urządzenie, które mierzy podczas snu różne parametry, m.in. oddech, tętno i poziom tlenu we krwi. Badanie to nazywa się polisomnografią, a jego uproszczoną wersję – poligrafią. Jeśli lekarz potwierdzi diagnozę, wskaże Ci skuteczne metody leczenia bezdechu sennego (np. terapia CPAP). Nie tylko złagodzą one chrapanie, ale poprawią również jakość snu i codzienne funkcjonowanie.[6,7]
Dowiedz się więcej
Każdego ranka czujesz zmęczenie, niezależnie czy budzisz się po 5, 8 czy 12 godzinach snu? Przyczyna może tkwić w Twoim oddechu. Dowiedz się, co może zaburzać Twój sen i co zrobić, by odzyskać energię!
Dokucza Ci częsta zgaga? Zmagasz się z potliwością podczas snu i nie wiesz, co jest tego przyczyną? A może zastanawiasz się, o czym świadczy częste oddawanie moczu w nocy? Te dolegliwości mogą mieć wspólną przyczynę – bezdech senny. Sprawdź, jak to schorzenie wpływa nie tylko na jakość snu i codzienne samopoczucie, ale na cały Twój organizm.
Wykaz źródeł
[1] Rowley A J: Snoring in adults. UpToDate 2025 [dostęp: 15.06.2025]
[2] Olszewska E et al.: Consensus Statements among European Sleep Surgery Experts on Snoring and Obstructive Sleep Apnea: Part 1 Definitions and Diagnosis. J. Clin. Med. 2024, 13(2), 502
[3] Dzieciolowska-Baran E, Gawlikowska-Sroka A, Czerwinski F.: Snoring – the role of the laryngologist in diagnosing and treating its causes. Eur J Med Res. 2009 Dec 7;14 Suppl 4(Suppl 4):67-70
[4] Stuck BA, Hofauer B.: The Diagnosis and Treatment of Snoring in Adults. Dtsch Arztebl Int. 2019 Nov 29;116(48):817-824
[5] Stuck BA, et al.: Diagnosis and treatment of snoring in adults-S2k Guideline of the German Society of Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery. Sleep Breath. 2015 Mar;19(1):135-48
[6] Pływaczewski R, et al.: Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc Dotyczące Rozpoznawania i Leczenia Zaburzeń Oddychania w Czasie snu (ZOCS) u Dorosłych. Adv. Respir. Med. 2013, 81, 221-258
[7] NICE: Obstructive sleep apnoea/hypopnoea syndrome and obesity hypoventilation syndrome in over 16s. NICE guideline Reference number:NG202 Published: 20 August 2021
[8] Camacho M, et al.: Oropharyngeal and tongue exercises (myofunctional therapy) for snoring: a systematic review and meta-analysis. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2018 Apr;275(4):849-855
[9] Camacho M, et al.: Nasal Dilators (Breathe Right Strips and NoZovent) for Snoring and OSA: A Systematic Review and Meta-Analysis. Pulm Med. 2016;2016:4841310